ในการทำความสะอาดบ้านคงหนีไม่พ้นการใช้น้ำยาทำความสะอาดต่างๆ เช็ดหรือถูไปบนพื้นผิว ไม่ว่าจะเป็นสิ่งของเครื่องใช้ และพื้น ถ้าหากบ้านของคุณมีสัตว์เลี้ยง บางครั้งน้องอาจเลียพื้นที่เราทำความสะอาดไว้ หรือเลียขนมที่อยู่บนพื้น ทำให้เจ้าของมีความกังวลว่าจะเป็นอันตรายต่อสัตว์เลี้ยงหรือไม่ คำถามยอดฮิตที่มักถูกถามเข้ามาบ่อยครั้ง วันนี้ขอมาไขความกระจ่างค่ะ
โดยหลักการแล้วให้เราอ้างอิงจาก ผลทดสอบความเป็นพิษจากการกลืนกินสารเคมีในสัตว์เลี้ยง เช่น สุนัข หรือ แมว แต่ในปัจจุบันยังไม่มีห้องปฏิบัติการที่รับทดสอบความเป็นพิษจากการกลืนกินในสุนัขหรือแมวค่ะ การทดลองอื่นที่พอจะใช้อ้างอิงได้ คือ ค่าความเป็นพิษแบบเฉียบพลันจากการกลืนกิน(Lethal Dose at 50% ;LD50) เป็นเกณฑ์ที่ใช้บอกว่าสารต่างๆ ที่มนุษย์ได้รับจะเป็นอันตรายมากน้อยเพียงใด โดยทดลองให้ปริมาณ (dose) ของสารเคมี หรือยาต่างๆ ในสัตว์ทดลอง เช่น หนู โดย LD50 จะเป็นขนาดของยาหรือสารเคมี ซึ่งสัตว์ทดลองรับเข้าสู่ร่างกายโดยวิธีใดๆ เช่น รับประทาน หายใจหรือผ่านทางผิวหนัง แล้วทำให้สัตว์ทดลองตายไป 50% จากสัตว์ทดลองที่ใช้ทั้งหมด ดังนั้น น้ำยาทำความสะอาดที่มีค่า LD50 ต่ำ แสดงว่าผลิตภัณฑ์นั้นมีความเป็นพิษสูง แม้ได้รับขนาดเพียงเล็กน้อยก็ทำให้สัตว์ทดลองตายได้ครึ่งหนึ่งของทั้งหมด
นอกจากนี้แล้ว สำนักงานอาหารและยา(อย.)มีเกณฑ์การจำแนกความเป็นพิษแบบเฉียบพลันจากการกลืนกินโดยพิจารณาตามระบบ Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) ซึ่งเป็นระบบในการการจัดกลุ่มความเป็นอันตรายและการติดฉลากสารเคมีที่เป็นระบบเดียวกันทั่วโลก โดยได้กำหนดไว้ว่า น้ำยาทำความสะอาดที่มีค่า LD50 > 5,000 mg/Kg ผลิตภัณฑ์นั้นไม่ต้องแสดงสัญลักษณ์ และข้อความแสดงความเป็นอันตรายที่บอกถึงการเกิดพิษหรืออันตรายจากการกลืนกิน (ดังตัวอย่างในภาพ) ซึ่งจะมีแสดงบนฉลากและเอกสารข้อมูลความปลอดภัย(MSDS) ของผลิตภัณฑ์ค่ะ
ดังนั้น เจ้าของสัตว์เลี้ยงจึงควรสังเกตสัญลักษณ์ GHS บนฉลาก โดยเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีข้อความที่แสดงถึง การเกิดพิษหรืออันตรายจากการกลืนกิน นอกจากนี้แล้ว ควรเลือกซื้อน้ำยาทำความสะอาดที่ใช้สารทำความสะอาดจากพืชธรรมชาติ(Plant-based Surfactant) และไม่มีสารเคมีอันตราย เช่น SLS, พาราเบน, คลอรีน, ฟอร์มาลดีไฮด์ และสีสังเคราะห์ เป็นต้น น้ำยาทำความสะอาดออร์แกนิค จึงเป็นตัวเลือกที่น่าสนใจ และหากต้องการให้มั่นใจว่าจะลดความเป็นอันตรายจากกการกลืนกินหรือเลียสารเคมีให้มากที่สุด แนะนำว่าหลังจากใช้น้ำยาทำความสะอาดแล้ว ให้เช็ดซ้ำอีกครั้งด้วยน้ำสะอาดค่ะ